Serigrafi baskı

İpek baskı, şablon baskı, elek baskı diye de anılan serigrafi; tekstil sanayiinde, grafik sanatlarda ve baskı resim çalışmalarında yaygın olarak kullanılan bir baskı tekniğidir. Bu teknikte, metal ya da ahşap çerçeveye gerilmiş ipeğin, plastik veya metal dokumadan oluşan elek şeklindeki kalıp üzerinde, baskı yapılacak yerleri açık bırakılıp diğer yerleri maskeleme, boyama ya da fotomekanik yöntemlerle kapatılır. Sonra bu eleğin içine konulan baskı boyası (mürekkep), bir sıyırıcı (rakle) ile sıyırılarak açık kalan yerlerden kağıt, cam, kumaş, vb. malzemeler üzerine geçirilir.

Çok eskiden Çin ve Japonya'da görülen elek baskı, insan saçından yapılmış dokumalara kağıttan kesilmiş motifler yapıştırılarak elde edilen kalıla yapılıyordu. Bu düşünceden hareketle, sonraları çok ince ipekten dokunmuş elekler yapıldı. 19. yüzyıl sonlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde "silk-screen process" adıyla kullanıldı. 1920'den sonra da avrupa'da yaygınlaştı. Daha sonraları gelişerek özellikle ofset ve tiponun uygulanamadığı malzemeler (tahta, cam, vb.) üzerine de uygulanır hale geldi. Bugün ise tekstil sanayii dışında, özellikle az sayıda baskılar için olanaklar sınırlı olsa bile, kolaylıkla uygulanabilen bir tekniktir.